zaterdag 30 november 2019

Wintersport 2020 (Deel 2)

....vervolg van Wintersport 2020 Deel 1




Les Menuires

Van Méribel Mottaret naar Les Menuires


Ken je dat verhaal van dat gezin die met hun elektrische auto naar het dorpje Méribel-Mottaret gingen? Die gingen niet!  Nou ja, in ieder geval niet naar Méribel-Mottaret.

Een week na de boeking belde onze tour-operator dat het appartement helaas volgeboekt was en dat onze boeking kennelijk een andere boeking had gekruist. Na een paar dagen samen met de operator diverse opties in hetzelfde gebied te hebben onderzocht is onze boeking omgeboekt naar een appartement in Les Menuires, 12km ten zuidwesten van Méribel en slechts 6km verder qua totaal afstand. Gelukkig blijven we dus in Les Trois Vallées en kunnen we nog steeds het gebied gaan verkennen.

Toch blijft het een flinke afstand, en vooral de vrijdagmiddag en -avond kan het pittig worden om zoveel mogelijk kilometers af te leggen. Het liefst vertrekken we 's ochtends vroeg zodat je twee hele dagen kunt reizen. Maarja, die schooldag hè. Het voordeel van een planning maken is dat je er vanaf kunt wijken. Het is immers maar een planning en er is nog niets definitiefs geboekt. Dat biedt ruimte voor creativiteit.

Vliegen?

Easyjet zonder bagage

Mijn vrouw zat daarover na te denken en ontdekte dat je voor €22 naar Basel kan vliegen. Ze stelde voor dat zij met de kinderen na schooltijd het vliegtuig naar Basel neemt zodat ik met de Zoë een stuk eerder kan vertrekken en ze daar 's avonds op kan halen van de luchthaven om zo een uur of vijf aan reistijd te winnen.

Hoewel ik eerst nogal sceptisch was vond ik het later toch wel een aardig idee. EuroAirport Basel-Mulhouse-Freiburg ligt ongeveer op 670 km hier vandaan en nog geen 10km verderop aan de Duitse grens in het dorpje Weil am Rhein staat een hotel met een familiekamer waar we kunnen overnachten.

Helaas is het vliegtuig niet elektrisch, dat is wel jammer. Hierdoor gaat toch een beetje van de charmes van de reis verloren. De prijs van de tickets was echter zo laag dat we met enige vlieg-schaamte tóch maar geboekt hebben.

In tegenstelling tot plan A bereiken we daarmee op de eerste reisdag ruim 300 extra kilometers, in totaal een kleine 700km, ten opzichte van de 380-400km die ik in deel 1 had uitgewerkt. Een tweede voordeel is dat je op een normale tijd in het hotel aankomt en een goede nacht rust kunt pakken om de volgende dag vroeg te vertrekken richting Les Menuires. De terugreis wordt er uiteraard niet gevlogen, want dan hebben we twee volle reisdagen tot onze beschikking.

Dag 1 opnieuw plannen


Stornieren
Kortom, een compleet ander plan voor reisdag 1 dus. Het hotel in Darmstadt is geannuleerd en we hebben nu het hotel in Basel/Weil am Rhein geboekt. Dat wordt dus een planning maken waarbij ik op vrijdag zelf de 700km naar Basel ga rijden. Ik vertrek 's ochtends rond 08.00 om zoveel mogelijk tijd voor tegenvallers te reserveren.

Als ik rond etenstijd bij het hotel ben kan ik vast inchecken en dergelijke, in de buurt even wat dineren voor zover nodig, en ervoor zorgen dat de auto weer 100% volgeladen is. Mocht het tegenvallen en haal ik het 's avonds niet om op tijd bij de luchthaven te zijn, dan kunnen mijn vrouw en kinderen in elk geval met de taxi naar het hotel en kan ik daar later alsnog aanhaken. Natuurlijk met een volle batterij zodat we zaterdag de laatste 440 km met 2 laadsessies kunnen volbrengen.

10 min lopen van hotel naar 22kW laadpaal
Hoewel het zonde is van de planning die ik tot nu toe had gemaakt, is het toch niet compleet waardeloos geworden. Een deel kan ik hergebruiken. De stops bij de hotels 2a, 2b en 2d komen te vervallen en ik ga van stop 1 direct naar Groß-Kerau (vlak voor Darmstadt) welke in dit nieuwe overzicht nummer 2 krijgt in plaats van de oorspronkelijke nummer 3.

Na een kleine 150km plan ik een stop bij de triplecharger Raststätte Baden-Baden-West omdat vlak na dit laadpunt er nog een paar (backup) snelladers zijn, en vanaf daar is het nog 165km naar het hotel in Weil am Rein / Basel.

Zo'n 6km voor het hotel staat nog een snellader (4) maar ook in de buurt van het hotel staan enkele 22kW laadpalen. Omdat het zo dicht bij het drielandenpunt Frankrijk / Duitsland / Zwitserland ligt staan de dichtsbijzijnde laadpalen in Frankrijk, waarbij je dus je auto in Frankrijk parkeert en naar het hotel in Duitsland loopt.

Als ik vroeg ben ga ik dus langs de laatste snellader voor het hotel (4) en laadt ik daar tot 75%. Is er dan nog steeds tijd over dan ga ik vast inchecken etc, en is er dan nóg steeds tijd over dan wacht ik gewoon bij dat laadpunt in Huningue, (FR) onderweg naar de luchthaven. Met 22kW heb je in een half uur ruim een kwart erbij geladen dus kan ik daar echt helemaal afvullen tot de 100% zonder dat ik een snellader bezet houdt.

Dit brengt mij op plan 2, waarin ik ook de delta's heb verwerkt. Omdat we onderweg meestal voor 80% laden probeer ik de delta's rond de 160-170 km te plannen, dat rijdt het prettigst en geeft nog voldoende zekerheid bij problemen. Behalve bij een volle lading (1a) en (5c), daar ga ik door de 200km heen.


StopAfstandDeltaLaadpunt omschrijvingCPO LinkLaadpas/appTarief / kWh
1a203 203 Raststätte Siegburg West              43kWInnogyChargemapDEW21€0,31
1b210 210ATU Frankfurter Straße, Hennef    43kWAllegoChargemapGet-Charge€0,29
2363156ATU Groß-Kerau                            43kWAllegoChargemapGet-Charge€0,29
3505142 Baden-Baden West                        43kWInnogyChargemapMaingau€0,35
4664159 Eimeldingen/Binzen                      43kWAllegoChargemapGet-Charge€0,29
4b671166Rue du Maréchal Joffre, Huningue 22kWIzyborneChargemapNewMotion€0,14 
Laadstops Duitsland tot aan het hotel 


Dag 2 - Zaterdag 23 Februari



Omdat we met dit nieuwe plan vanaf Basel kunnen vertrekken hoeven we deze dag maar 440km te reizen. Ik ga er vanuit dat we met 95 tot 100% lading vertrekken. Dat betekent dat we het laadpunt van Shoppyland (90km) helaas gaan missen maar wel het meer van Genève kunnen bereiken (200km). Ik plan de route verder via de westzijde, de oostzijde heb ik in deel 1 al uitgebreid uitgewerkt.


Hoogteprofiel van Basel naar 5c, LIDL Etoy

Er zit een laadpunt precies op 197km vlakbij Lausanne, dit is een triplecharger die bij een Renault garage op het terrein staat met een 22kW laadpaal als backup ernaast. Omdat het heuvelachtig is, weet ik niet zeker of we dat wel gaan halen.

Ik plan daarom het eerste laadpunt op 156km direct langs de A1 bij Restoroute de la Broye, vlak onder Lac de Neuchâtel dus dat wordt laadpunt 5a van de trip.  De triplecharger bij Renault (Lausanne) wordt dan 5b en als het echt lekker gaat kunnen we ook nog 15km verder terecht bij de Lidl in Etoy. (5c) die we nog kennen van deel 1.




StopAfstandDeltaLaadpunt omschrijvingCPO LinkLaadpas/appTarief / kWh
5a820156Restoroute Rose de la Broye LullyMOVE Groupe-eChargemapEins€0,31
5b868204RRG Nissan-Renault EcublensMove/EViteChargemapMaingau€0,31
5c 883219LIDL EtoyLIDLChargemapgratis€0,00
6996113-176FavergesSYANEChargemapNewMotion€5,-/sessie
7107175Parking de la CroisetteFreshmileChargemapFreshmile€4,-/120min
Laadstops Basel - Les Menuires  




Laadpunten nabij bestemming
In Les Menuires zélf is slechts 1 22kW laadpaal, in Parkeergarage de la Croisette. Aan de foto's te zien worden de enige 2 laadpunten die het dorp kent regelmatig verhuurd aan brandstofauto gasten, waarbij het bord 'alleen voor elektrische voertuigen vakkundig wordt afgeplakt met een plastic zak. Dat kan nog leuk worden. Er zit ook een 230V stopcontact op deze laadpaal, en ik heb een zwaar uitgevoerde 25m verlengsnoer bij me, dus mogelijk komt de Granny Charger hier goed van pas. In Slovenië vorig jaar heeft dit apparaatje ons een extra boost van 50% gegeven waardoor we eenvoudig 70km konden omrijden.


'Granny charger' voor gebruik aan stopcontact
Gelukkig zijn er in Val Thorens (9km verderop) wel een stuk of 10, maar dit is wel 750m hoger gelegen.

Ook in Saint-Martin-de-Belleville (10km terug, 300m lager) zijn enkele laadpalen waarvan eentje 22kW. Dit is wel een hele leuke trouwens, onder een soort van brug waar alleen EV's mogen parkeren, en dan (overdag) ook maar maximaal 1,5 uur.

Het fijne aan Zoë rijden is, dat je daar in 1,5 uur gemakkelijk 33 kWh bij kan laden. (~170 km)

Dat lukt met een 1-fase auto zoals een Kona of een e-Niro niet. zelfs de Tesla Model 3 laadt op 3-fase 'maar' 11kW en laadt in dezelfde tijd dus maar de helft aan bereik erbij.


Maar anyway, we gaan het allemaal meemaken !

Verder in Deel 3 !


















zaterdag 23 november 2019

Wintersport 2020 (Deel 1)

Méribel

Méribel-Mottaret


Zo'n 1000km ten zuiden van de Domtoren ligt het dorpje Méribel. In dit dorpje ontdekten ze precies 80 jaar geleden dat het een perfecte uitvalsbasis is voor ski-liefhebbers. Inmiddels is het dorp een gerespecteerd onderdeel van het bekende Franse skigebied Les Trois Vallées (De drie valleien) aan de westzijde van de Alpen, welke uit meer dan 600km skipisten bestaat. De pisten zijn met elkaar verbonden door meer dan 180 liften. Het wordt daarom ook wel 's werelds grootste aaneengesloten ski gebied genoemd, waaronder ook het bekende Val Thorens valt.

Les 3 Vallées


Dát wil ik wel eens van dichtbij gaan zien. Het uitgestrekte gebied, de lange pistes en de variatie lijken me heel interessant om te gaan ontdekken. En dat gaat ook gebeuren. In de voorjaarsvakantie hoop ik met mijn vrouw en kinderen stilletjes de bergdorpjes door te zoeven, zonder uitstoot uiteraard maar mét heel veel zin in een goeie week skiën. We hebben een klein appartementje geboekt rechtstreeks aan de piste; compleet iets anders dan de voorgaande jaren, waar we voornamelijk voor hotels kozen in Oostenrijk of Italië.

Eigenlijk wilden we in 2020 naar een klein familiegebied zoals Kleinwalsertal of de Zugspitze. Maar omdat we dit jaar pas laat konden boeken was alles daar al vol, of veel te duur. Na lang zoeken hadden we nog een paar locaties op de shortlist waarbij Méribel uiteindelijk het beste uit de bus kwam. 


Verblijf: La Hameau du Mottaret
Kortom, werk aan de winkel. De wintersportreis is traditioneel gezien de lastigste reis om met een elektrische auto te volbrengen. Door de lage temperaturen neemt de actieradius en ook de laadsnelheid af en dat vergt extra aandacht. Het is geen toeval dat ik 'wintersport' als thema gebruik in de training 'EV voor gevorderden' volgende week bij Ecotap in Boxtel.


Dit wordt de derde wintersport die we met de Zoë gaan beleven en live-bloggen. In Februari 2018 deden we dat voor de eerste keer naar Pampéago, en begin dit jaar voor de tweede keer naar Maranza. Beide keren hebben we de reis naar Italïe goed volbracht; ontspannen geskied en zijn we op de juiste dag aan- maar ook terug gekomen. En we hebben van alles geleerd; Over optimale laadtijden in de lage percentages bijvoorbeeld en over drukke restaurants langs de snelweg in de spits.

Natuurlijk ging er ook van alles mis. Denk je bijvoorbeeld dat je alles goed hebt voorbereid, kan je nog steeds met een afgesloten snelweg worden geconfronteerd. Of kom je fossiele voertuigen tegen die je snellader blokkeren. Maar overal zijn we uitgekomen en hebben we er wel een maniertje op gevonden. 


Tegenslagen zullen er dus blijven. Dat maakt de uitdaging des te groter. Dit jaar gaan we er dus nog een schepje bovenop doen. De bestemming: deze parkeergarage in Méribel Mottaret.

De beste route bepalen is niet echt een gemakkelijke opgave met in een fossiele auto, gezien de discussies op het forum van wintersport.nl, dus ik denk dat dat met de Zoë niet veel eenvoudiger zal worden.


Planning

De eerste vraag die bij me opkwam toen ik de kaart van dit gebied bekeek, was of je het gebied ook goed via Duitsland en Zwitserland kan bereiken, en dat lijkt wel het geval. Frankrijk staat immers niet bepaald bekend om zijn super uitgebreide en super stabiele snellaad infrastructuur.

De route over Duitsland en Zwitserland zal qua wegen wat minder comfortabel zijn, maar deze staat in elk geval wel helemaal vol met snelladers. Het verschil kun je hieronder goed zien. Links zie je de snelladers langs de route in Frankrijk en rechts zie je de snelladers langs de route over Duitsland en Zwitserland.

Er zijn wel snelladers tussen Luik en Lyon maar het houdt niet echt over. In Duitsland struikel je er echter bijna over.

Snelladers Frankrijk
Snelladers D en CH

Chambéry


Zo'n 100km voordat je in Les 3 Valléés aankomt komen de snelwegen samen bij het plaatsje Chambéry, waar je zomaar 5 uur in de file terecht kunt komen op een zaterdagmiddag. Alle reisorganisaties werken met zaterdag als wisseldag dus alle bezoekers van het hele skigebied die zowel over Duitsland als over Frankrijk zijn gereden komen op zaterdag daar samen op dezelfde weg terecht, als een soort trechter. Je kunt er eigenlijk niet aan ontsnappen. Of toch wel?

De trechter bij Chambéry

Chamonix


Als het weer niet te slecht is kan je vanaf Bern via Montreux, Martigny en Chamonix rijden. Je komt dan langs de ingang van de Montblanc-Tunnel, maar hoeft deze gelukkig niet door. Deze weg brengt je vervolgens bij Albertville waar je de normale route weer oppakt. Het zal bij Albertville ook wel vrij druk zijn, maar zo ontwijk je in elk geval de drukte bij Chambéry.

Volgens tante Google ben je wél 40 minuten langer onderweg, ondanks dat het zo'n 50km korter is. Gelukkig hoef je pas bij Bern die keuze definitief te maken, al ga ik hem wel uitwerken voor het geval dat.

Chambéry ontwijken langs de ingang van de Montblanc tunnel

Er zijn dus mogelijkheden om tijdens de reis het traject nog aan te passen naar je voorkeur.Vooralsnog is het eerst zaak om te kijken hoe ver we op vrijdag avond kunnen komen. Ook hier weer verschillende ervaringen. De mensen die al wat langer mijn blog volgen weten dat we meestal 200-240km etappes rijden, dan in 1x volladen en dineren en dan nog een één stuk rijden naar het hotel. Twee jaar geleden onderweg naar Pampéago hebben we een overnachting gepland in Darmstadt, net onder Frankfurt. Dat ligt  ongeveer 400km hier vandaan.
Daarna moet je de volgende dag nog 730km rijden, wat best een pittige afstand is voor een Zoé in de winter.

Hotel 


B&B Hotels onderweg
Het liefst proberen we op vrijdagavond toch iets meer kilometers af te leggen, daarom hebben we dit jaar ook gekeken naar wat hotels verder op de route. Omdat B&B hotels ons goed bevallen pakten we hun kaart erbij en zagen we dat er ook in Heidelberg en Karlsruhe voordelige familiekamers zijn. We hebben daarom het Hotel in Darmstadt gereserveerd en bekijken op de dag zelf of de volgende plaatsen ook haalbaar zijn.

Je kunt tot 19:00 die dag het hotel kosteloos annuleren dus het enige wat je dan verder nog hoeft te doen is voor 19:00 het nieuwe hotel gereserveerd te hebben. Dit geeft ons de flexibiliteit om op de eerste dag zoveel mogelijk kilometers te maken, mocht het meezitten.

Laden bij de hotels


Op Chargemap heb ik de omgeving gechecked en in de buurt van vrijwel alle hotels staan snelle laadpunten op loopafstand. Erg fijn want dan kun je tijdens het vertoeven in het hotel de auto vlot opladen.

De eerste stop


De eerste stop wordt A3 Siegburg West na ongeveer 200km. Helaas is dat wel zo'n Innogy lader zonder paslezer, maargoed. Als backup (1b) plan ik een Allego nabij een Burger King een klein stukje verderop en van de snelweg af, bij automaterialen bedrijf A.T.U. (een soort Duitse Halfords)

Als we tijdens het eten 80% of meer laden dan halen we vanaf daar sowieso het hotel in Darmstadt want dat is vanaf daar nog maar 168 kilometer. Als we toch voor het hotel in Heidelberg of Karlsruhe willen gaan (+50 en resp. +100km) dan is het verstandiger een stukje verderop nog kort wat bij te plussen.

De tweede stop, hotel of kort bijplussen?

Eindigt de eerste etappe bij het hotel in Darmstadt dan laden we dus bij 1a of 1b en eindigen we bij 2a. 2b haal je eigenlijk niet vanaf laadstop 1, tenzij je bij 1b helemaal tot 100% laadt, maar die kans is vrij klein.

Als we kort gaan bijladen omdat we in Heidelberg of Karlsruhe willen overnachten dan zijn er veel verschillende opties zoals bijvoorbeeld de Allego in Groß-Kerau (3) vlak voor Darmstadt. Deze ligt op ongeveer 150km van 1a en 1b en is dus zeer geschikt om even nog wat bij te laden om een hotel verder te pakken. (2b of 2d)


Het plan wordt dan als volgt:

Stop Afstand Laadpunt omschrijving CPO  Link Laadpas/app Tarief / kWh
1a 203  Raststätte Siegburg West Innogy Chargemap DEW21 €0,31
1b 210  ATU Frankfurter Straße, Hennef  Allego Chargemap Get-Charge €0,29
2a 372 Darmstadt R.Boschsstr (Hotel) Entega ChargemapGet-Charge €0,29
2b 432 SW Heidelberg (Hotel) Ladenetz Chargemap Ladepay €8,- €0,20
3 363 ATU Groß-Kerau  Allego Chargemap Get-Charge €0,29
2d 475 Bahnhofstraße Karlsruhe (Hotel) ENBW Chargemap ENBW €0,29
Laadstops Duitsland







Dag 2 - Zaterdag 23 Februari


Op dag twee moet er zo'n 700km afgelegd worden en gaan we ergens bij Bern de keuze maken of we ten westen of toch ten oosten langs het meer van Genève richting Les 3 Valléés gaan rijden. 

Omdat ik nu nog niet weet in welk hotel we de nacht van vrijdag op zaterdag gaan doorbrengen neem ik het meest conservatieve scenario als uitgangspunt, 2a, Darmstadt. Vanaf daar is het nog 724km naar Méribel-Mottaret, en dat is dan de route via Chambéry. Naar het volgende laadpunt is het 199km. Als blijkt dat we toch 1 of 2 hotels verder gered hebben dan kunnen we overwegen om korter te stoppen bij stop 4 en/of iets harder te rijden naar stop 4.


Stop Afstand Laadpunt omschrijving CPO  Link Laadpas/app Tarief / kWh
4566 A5 Mahlberg-West EnBW Chargemap EnBW €0,29
5 756 A1 Shoppyland P4 Migros Chargemap gratis €0,00
Laadstops Zwitserland

De laadstop vlak voor Bern plan ik in op 190km.
P4 Shoppyland, Urtenen-Schönbühl

Er staan rondom Bern diverse 43kW laders, waarbij ik een grappige heb gevonden, in de parkeergarage van winkelcentrum 'Shoppyland'. Hier staat een dubbele ABB triplecharger, volledig gratis te gebruiken tijdens openingstijden. Dat zal mij benieuwen.

Aangezien we erg vroeg willen vertrekken vanuit het hotel, echt een uur of 05:00 ofzo, verwacht ik dat we ergens rond 10:30 in de omgeving van Bern kunnen zijn.

Vanaf Shoppyland kunnen we dan nog doorrijden tot vlakbij Lausanne, nabij het Meer van Genève, maar moeten dan toch echt gaan kiezen of we langs de oost of westkant naar beneden gaan. Via de westkant is wat langer, maar wel comfortabeler en sneller, als er tenminste geen files staan. Maar het wordt waarschijnlijk giga-druk op zaterdagmiddag bij Chambèry. De oostkant is dan naar verwachting minder druk maar daar kun je wel last hebben van wegafsluitingen ivm het weer met daarbij het risico dat je alsnog om de westzijde van het meer wordt geleid.


Westzijde 


Voor de route via de westzijde vind ik niet zoveel snelladers langs de route, maar toch een paar. Na een kleine 130km bereiken we een AC43 Lidl snellader nabij de plaats Etoy.

Om de drukte bij Chambèry te vermijden kun je ook langs de oostkant van het 'Bauges Massief' natuurpark richting Albertville rijden . Hier staan ook enkele snelladers waaronder eentje bij een restaurantje in Faverges, wat tevens direct de laatste AC43 is, op slechts 113km afstand van de Lidl bij Etoy.  Vanaf Faverges is het nog maar 69km tot Mèribel-mottaret. Dat halen we prima.

Eventueel kunnen we nog wat bij plussen bij een 22kW laadpuntje onderweg, bijvoorbeeld bij Huyndai Albertville, maar ik denk niet dat het nodig is.

StopAfstandLaadpunt omschrijvingCPO LinkLaadpas/appTarief / kWh
6883LIDL EtoyLIDLChargemapgratis€0,00
7996FavergesSYANEChargemapNewMotion€5 /sessie
Laadstops via westzijde Meer van Gèneve


Oostzijde



Dan nu het scenario via de Oostzijde van het meer. Ik plan de etappes wat korter omdat het hier serieus bergachtig wordt. Na 135km staat er een laadpunt van Evite bij een groot commercieel centrum langs de Autoroute du Rhône. (A9) Je weet wel, zo'n supergroot terrein waar altijd meerdere bedrijven zitten. Zo ook een groot benzinestation, hypermarche en Tesla Supercharger. Die Evite/Move snelladers staan trouwens bekend om de torenhoge tarieven die ervoor gevraagd worden. Zo betaal je met Plugsurfing deze drie componenten:

1,78 CHF per sessie    (€1,60)
0,107 CHF per minuut  (€0,10/min)
0,66 CHF per kWh.  (€0,59/kWh)

Een laadstop van een uur / 40 kWh zou hier met Plugsurfing €31,36 gaan kosten en met Chargemap €29,16. Ter vergelijking met bijvoorbeeld de laadpas van Maingau (€0,40/kWh in Zwitserland) betaal je €16,- voor precies dezelfde hoeveelheid. Het loont dus de moeite om even uit te zoeken welke pas voordelig is.

Het is vanaf hier nog 169km naar Méribel-Mottaret.  Omdat er flink gestegen moet worden de laatste kilometers, kan het handig zijn nog even een korte stop te maken. 70km verderop, nog 100 voor de eindbestemming, staat de laatste 43kW AC lader op de route. Vlak voor het Chamonix viaduct nabij het dorpje Passy.

StopAfstandLaadpunt omschrijvingCPO LinkLaadpas/appTarief / kWh
6891 A9 Martigny RelaisEviteChargemapEins€0,31
7960AVIA PassySodetrelChargemapkiwhi€0,34
Laadstops via oostzijde Meer van Gèneve

Daarna zijn nog enkele 22kW laders mocht het toch nog lastig worden, maar ik vermoed dat we vanaf Passy het wel gaan halen, die laatste 100km. Toch kan het verstandig zijn om nog even tot 80% te vullen, de laatste 10km stijg je van 1000 naar 1700m....


We gaan verder in Deel 2

zondag 10 november 2019

Elektrisch rijden in Oostenrijk

Hallstatt (c) Google

Oostenrijk is een populair vakantieland en staat bekend om hun grote en diverse aanbod aan ski-gebieden. Niet verwonderlijk dat steeds meer wintersporters ook elektrisch de weg naar Oostenrijk weten te vinden.

(c) D-reizen
Maar ook al geef je niets om wintersport dan is Oostenrijk absoluut de moeite waard om te bezoeken. In de zomer, maar ook zeker in de winter. In de besneeuwde gebieden doet het sprookjesachtig aan met al die kerstverlichting overal, en een weekje naar de sneeuw met familie of vrienden zorgt ervoor dat je je even helemaal kan ontsnappen uit je dagelijkse leven.

Elektrisch 


Met een elektrische auto naar Oostenrijk wordt elk jaar gemakkelijker. De actieradius van de auto's wordt groter en de laadsnelheid stijgt bij elke nieuwe auto die uitkomt. Zodoende hoef je anno 2019 met een Tesla Model 3 nog maar een uur te laden onderweg naar de wintersport van Apeldoorn naar Isghl. Dat heeft natuurlijk ook te maken met het uitgebreide supercharger netwerk van Tesla.


Wiebe en Maarten bij een VER-bijeenkomst
Heb je echter een ander merk elektrische auto of eentje met een kleine actieradius dan deze trip best een uitdaging zijn. Persoonlijk vind ik dat onderdeel van de sport. De charme om zonder brandstof tóch elke bestemming te bereiken, maar dan met de extra stimulans om dat zo voordelig mogelijk te doen. Een beetje in de spirit van Wiebe Wakker met zijn 'Plug Me In' project, maar dan met een íets kortere afstand. ;-)




Duitsland 


De reis er naartoe zal vrijwel altijd via Duitsland verlopen. In Duitsland neemt het aantal snelladers in een hoog tempo toe. Je kan kiezen om via de betaalde snelladers naar Oostenrijk te reizen of via de gratis snelladers. Op LaadpasTop10.nl kan je voor jouw laadpas een vinkje zetten om te zien of deze ook werkt op de snellaadnetwerken die jij wilt gebruiken.

Betaald laden 

Betaald laden heeft voor- en nadelen. Het nadeel is natuurlijk de prijs, hoewel daar wel veel aan te sleutelen valt. De voordelen zijn de premium A-locatie, betrouwbaarheid en beschikbaarheid, en altijd hoge snelheden; vanaf 43kW tot 350kW.

De stations van Fastned en Ionity scoren qua beschikbaarheid hoger dan Allego, aangezien zij bijna altijd langs de snelweg te vinden zijn en meerdere fysieke laders op hun stations hebben. Een ander belangrijk voordeel is dat je van deze stations in je favoriete apps kan zien of de laders nog vrij of bezet zijn.

Allego

Allego biedt in Duitsland ruim 140 locaties die overzichtelijk zijn gepubliceerd op deze kaart. Verreweg de meeste stations van de drie grote aanbieders dus. Bij Allego zijn de meeste locaties nog wel steeds voorzien van één snellader, hoewel ze ook steeds meer laadpleinen hebben. Het laden bij Allego in Duitsland kost €0,59 / kWh maar kan net als bij Fastned voordeliger afhankelijk van de laadpas die je gebruikt.

De locaties vind ik beter dan bij de concurrentie, de laders zijn vaak strategisch gesitueerd nabij fastfood restaurantketens of grote pleinen met commerciële bedrijvigheid zoals bakkers en supermarktketens of plekken waar je bijvoorbeeld een wandeling kan maken. Daarnaast accepteert Allego veel meer laadpassen dan Ionity en Fastned. Dat is niet alleen fijn qua zekerheid of jouw laadpas werkt, maar ook geeft je dat meer keuzevrijheid met betrekking tot de tarieven of abonnementen waarmee jij wilt laden.

Fastned

Fastned heeft in Duitsland inmiddels 15 stations, waarvan ongeveer vijf op de route naar Oostenrijk. Tussen deze vijf zit relatief veel afstand waardoor je met de kleinere EV waarschijnlijk niet van station naar station kunt hoppen. Het laden bij Fastned kost net als in Nederland €0,59 / kWh, tenzij je een Gold Member abonnement of een Maingau laadpas hebt, dan kost het €0,35 /kWh.

Innogy

Op de rast-stattes langs de Autobahn stonden ooit meer dan 100 gratis snelladers van Tank & Rast. Een deel ervan staat er nog, maar meer dan 90% is overgenomen door andere partijen. Het grootste deel door Innogy en E.On. De E.On stations vind je veelal in het zuiden en zijn soms nog steeds gratis. In het midden en westen vind je meer de snelladers van Innogy. Snelladen bij Innogy kost ook €0,59 / kWh.

Innogy heeft helaas de kaartlezer van de laders uitgeschakeld waardoor je deze verplicht met hun app moet bedienen. Tip: Wat veel mensen niet weten is dat je deze laders ook kunt bedienen via de apps van andere kaarten zoals NewMotion en Maingau . Je betaalt dan ook de tarieven van de app-aanbieder die je gebruikt.

Ionity

Ionity is in Duitsland aan een grote opmars bezig, voor €8,- per laadsessie laad je daar je auto weer vol. Inmiddels hebben ze in Duitsland 34 stations met meerdere laders, waarvan 17 langs de hoofdroutes richting Oostenrijk. Ook in Oostenrijk zelf hebben ze er al 12. Het nadeel van Ionity is dat ze niet alle standaarden beschikbaar stellen. Heeft je auto een CCS snellaad-aansluiting dan kan je bij elke Ionity terecht, maar heb je een Leaf, Zoe, of een andere auto die met ChaDeMo of met AC snellaad dan kan je maar bij een handjevol Ionity stations opladen. Het grote voordeel van Ionity is dat ze altijd high-power-chargers hebben (HPC) en dat het tarief voor met name grote laadsessies erg scherp is vanwege de €8,- per lading aanbieding. Handig voor de Tesla, Audi en I-Pace rijders onder ons, en dan vooral als je haast hebt.


(c) TPA group



Gratis laden

Gratis laden, dat klinkt als een perfecte oplossing voor de meeste Nederlanders. Het grappige voor de consument is dat er in Duitsland meer gratis snelladers zijn dan betaalde. Maar net als bij betaald laden heeft gratis laden ook voor- en nadelen. Het grote voordeel is uiteraard de prijs, je betaalt helemaal niets voor deze stroom en het is vrijwel altijd lokale zonnestroom van de aanbieder. Nog een voordeel is de beschikbaarheid van de diensten en voorzieningen die de aanbieder je biedt. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een toilet of WiFi. Daarnaast heb je tijdens piekmomenten zoals bijvoorbeeld de vrijdagavond voor de kerstvakantie, minder last van drukte bij deze stations.

Een nadeel is dat je de beschikbaarheid niet live kunt raadplegen, je kunt aan openingstijden vastzitten en bij een aantal ketens is het zó druk dat je moet wachten op je voorganger of er benzine auto's geparkeerd worden. Dit gebeurt overigens ook bij de betaalde snellaad-stations in het buitenland. Bij Ionity in Frankrijk bijvoorbeeld kwam het deze zomer regelmatig voor dat er verschillende brandstofauto's geparkeerd werden.

Kaufland

In Duitsland kun je bij een aantal supermarktketens gratis snelladen. Ik vind zelf de snelladers van Kaufland erg prettig; vooral omdat die altijd een soort broodjes/koffie corner hebben waar je dan tijdens het laden nog even met een kop koffie en een broodje aan een tafeltje op hun wifi kunt werken, daarnaast hebben zij schone toiletten waar je gratis gebruik van mag maken.
Chargemap screenshot Kaufland Laders Zuid-Duitsland

Kaufland heeft in Duitsland inmiddels 116 snelladers staan waarvan een stuk of 30 in het zuiden. Vooral rond Stuttgart is er volop keus.

Lidl

In Duitsland heeft Lidl ongeveer 60 snelladers, waarvan een stuk of zes op de route naar Oostenrijk. Niet alle Lidl's bieden 50kW of sneller, sommigen leveren slechts 20kW (ja ook op CCS) dus let daar op.

Ook schakelen sommige Lidl's de snelladers uit buiten openingstijden. Alle specificaties kun je in Chargemap terugvinden. Hou daar rekening mee.

Ikea


Ikea biedt onder ongeveer dezelfde voorwaarden als de Lidl gratis snelladen in Duitsland aan bij 15 snelladers onderweg naar Oostenrijk, met als verschil dat er bij Ikea vrijwel altijd fysiek twee laders staan. Daarnaast kun je bij Ikea natuurlijk ook prima even een uurtje rondneuzen of wat anders eten dan fastfood.  Let ook hier op laadsnelheden en openingstijden.

Aldi Süd

Net als Ikea en Lidl biedt ook Aldi Süd snelladers aan waarbij de meesten wel 50kW zijn. Ook op strategische locaties zoals de grensovergang naar Oostenrijk bij Passau en Rosenheim. Ook hier soms weer openingstijden en verschillende laadsnelheden.


In Oostenrijk zélf

Met al deze informatie en de honderden snelladers onderweg richting Oostenrijk moet het een peulenschilletje zijn om de Oostenrijkse grens te bereiken. Op ongeveer 20% van het oostenrijkse snelwegennet mag je met een elektrische auto 130km/h rijden, waar bij de brandstofauto's een snelheidslimiet van 100km/h wordt gehandhaafd. Perfect systeem voor Nederland ook, lijkt me zo!

Welkom in Oostenrijk

Prijzig 


Laden in Oostenrijk is duur. En niet zomaar duur, maar écht heel duur. Op bijna alle laadpunten in Oostenrijk geldt een tijdsgebaseerd CPO tarief.

Patrick in Gerlos


Zo moest één van mijn lezers Patrick eens €101,90 voor nog geen 62kWh  afrekenen bij een snellader van 'Vlötte'  in Gerlos met de Chargemap pas, omdat hij daar bijna 9 uur had gestaan.

En dat terwijl hij daar destijds met de app van Eins ook voor €5,- vol had kunnen laden. Je kunt je natuurlijk afvragen hoe sociaal het voor andere EV rijders is om negen uur aan een snellader te blijven hangen, maar meer dan €100,- afrekenen is wel érg veel.

Patrick boos natuurlijk, maar zijn geld kreeg hij niet terug. Gelukkig heb ik hem voor de laadsessies daarna nog een boel centen kunnen besparen. En na m'n groentjes training heeft'ie plechtig beloofd dat hij niet meer 9 uur bij een snellader zou blijven staan.


Oostenrijkse laadpassen

Betaalde Aanbieders


Er zijn een aantal bekende Oostenrijkse aanbieders, maar ook heel veel kleinere onbekende aanbieders. Samen bezitten ze ongeveer 6000 laadpalen door heel Oostenrijk.

Smatrics


De grootste aanbieder van snelladers is Smatrics. Zij hebben ongeveer 100 snelladers in het land staan. Zonder abonnement bedragen de kosten bij normale laadpalen €0,15 per minuut en de snelladers maarliefst €0,45 per minuut. De laadpas van Newmotion werkt ook, máár wel tegen een 33% hoger tarief, €0,60 per minuut.  Een uurtje aan de snellader kost je dan zomaar €35,-. (Gemiddeld al snel zo'n €0,85 per kWh)

De meeste aanbieders hanteren verschillende minuut tarieven. Zo kost 11kW laden bij een Kelag laadpaal doorgaans 4 (Newmotion 5) cent per minuut, en 22kW bij Smatrics zo'n 19 cent per minuut.

Omgerekend nog steeds 28 en 52 cent per kWh maar al stukken beter dan de snelladers.

Daarnaast heb je nog andere aanbieders, zoals Energie Steiermark, Gräz, en Wien Energie. Allemaal kennen ze ongeveer dezelfde tariefmodellen en dat komt omdat ze vallen onder een soort coöperatie genaamd "Der Bundesverband Elektromobilität Österreich (BEÖ)"

Al deze aanbieders gebruiken het BEÖ systeem: Energie Burgenland AG, Energie AG Oberösterreich, Energie Graz GmbH & Co. KG, Energie Steiermark AG, EVN AG, IKB AG, KELAG-Kärntner , lektrizitäts-AG, Linz AG, Salzburg AG, illwerke vkw AG, Wien Energie GmbH

BEÖ is dus eigenlijk een soort Oostenrijkse roaming organisatie, vergelijkbaar met het Nederlandse E-Violin. Een samenwerkingsverband waarbinnen partijen afspraken met elkaar maken om te roamen, met het grote verschil dat er bij E-Violin ogenschijnlijk geen prijsafspraken worden gemaakt, waarbij de aangesloten partners van BEÖ  toevallig allemaal een soortgelijke prijsstructuur kennen.

Bij Steiermark AG bijvoorbeeld berekenen voor 22kW en hoger slechts 1 cent minder per minuut dan Smatrics (€0,14/min en de snelladers €0,44/min). Veel andere aanbieders hebben het simpelweg over 'verschillende tarieven per laadpunt' en vergeten gemakshalve maar even dat ze verplicht zijn hun tarieven vooraf te vermelden.

Prijsvechters


En de prijsvechters dan? Hoor ik je denken. Nou, bijna alle laadpunten van bijv. Steiermark, Kelag of Vlötte werken ook met bijvoorbeeld de laadpas van Maingau, Maingau werkt zelfs op veel meer laadpalen dan bijvoorbeeld de pas van NewMotion. Maar die absurde kosten berekenen ze daar wel door. Maingau vraagt hierom in heel Oostenrijk €0,60 / kWh, zo ontdekte ik tijdens het snelladen bij een Steiermark snellader in de plaats Liezen onderweg naar Slovenië. Zelfs op het allertraagste  3,7kW laadpuntje op de camping.

Gratis aanbieders


Vanwege de hoge prijzen bij de betaalde aanbieders is het in Oostenrijk extra interessant om de gratis aanbieders te checken. Bijvoorbeeld van een lokale partij die niet bij BEÖ is aangesloten, zoals de supermarktketen:

Lebensland


De laadpas van Lebensland kun je vanwege het ontbreken van een BEÖ overeenkomst niet gebruiken op alle laadpalen door Oostenrijk.  Omdat Lebensland voornamelijk in het zuiden zit (Karinthië) heb je daar in de andere regio's natuurlijk weinig aan. Voordeel hier is dat de pas in Nederland 100% gratis is aan te vragen en dat de laadsessies gratis zijn.

Lebensland laadpalen in Oostenrijk

Lidl


Ik had ze hierboven al even genoemd, maar ook in Oostenrijk kan je op de ongeveer 30 snelladers van Lidl vertrouwen. Omdat de druk op de gratis snelladers hoog is (ivm het grote prijsverschil) zijn de Oostenrijkse Lidl's heel strikt qua openingstijden. Ook dat heb ik in de praktijk ondervonden. Op zondag en buiten openingstijden wordt de lader fysiek uitgeschakeld.

Maar sommigen blijven netjes aan, zo heb ik afgelopen zomer nog prima geladen bij de Lidl in Villach, onderweg terug vanuit Slovenië.

Hotels, winkelcentra


Via de Stromtankstelle-finder van onze vrienden van Goingelectric.de kan je via hun 'kostenlose tankstellen' filter daarnaast nog tientallen gratis laadpunten van 2.3 (Schuko) tot 22kW door heel Oostenrijk vinden, zoals bijvoorbeeld deze 22kW bij een winkelcentrum in het noorden van Graz.

Vaak is er niet eens een laadpas voor benodigd. Hier moet wel bij gezegd worden dat er relatief veel Hotels tussen zitten met 1x een publieke Tesla Destination Charger, zij stellen het altijd op prijs dat je even komt vragen of je stroom mag tappen. Al zijn er ook uitzonderingen zoals deze particulier die midden in Tirol zijn laadpunt gratis ter beschikking stelt.

Gelukkig zijn op de mooiste weg van Oostenrijk, de Großglockner Hochalpenstrasse de 22kW laadpuntjes gratis. Bezoek ook eens het hoogste laadpunt van Oostenrijk, bovenop de Hochtor. Absoluut de moeite waard.

Wolfgangsee ©Jürgen Reichenpfader


Conclusie

Het is prima mogelijk om Elektrisch naar en door Oostenrijk te touren. Er zijn laadpunten genoeg. Pas op met Oostenrijkse prijzen, ze zijn allemaal op tijd gebaseerd.

Kies daar dus voor 100% gratis of check het goed van te voren in de apps. In sommige plaatsen kan je 11kW met Plugsurfing laden voor 2 cent per minuut, in andere plaatsen kost laden op hetzelfde vermogen met NewMotion ineens 18 cent per minuut. Wil je absoluut geen gezeur bij de snelladers, kies dan Maingau, dan weet je dat je hoe dan ook een zeer pittige kWh prijs betaalt, maar heb je in elk geval het eerste uur geen tijds-gebaseerde tarieven.

€0,60 cent per kWh is immers nog altijd beter dan €0,60 per minuut (dat is namelijk ongeveer €0,72 tot €1,00 per kWh !)

Veel plezier en een mooie, veilige reis toegewenst!

Maarten


PS
Nog heel even kort een stukje over EV informatie van de ANWB.
De ANWB moet nog een beetje wennen aan elektrisch rijden.



Hierboven zie je een plaatje van alleen al de BEO-compatible publieke laadpalen in Oostenrijk. In totaal heeft Oostenrijk er veel meer, inmiddels ruim 6000 laadpalen. En dat met de helft van het aantal inwoners van Nederland. Oostenrijk heeft 1700km aan snelwegen-net (Nederland ruim 5000) maar toch hebben ze in aantallen meer snelladers dan wij in heel Nederland hebben.

De ANWB noemt dit helaas nog steeds 'niet dekkend'. Op basis waarvan (?)

Op de vraag over 130km/h versus 100km/h voor brandstofauto's waarschuwen ze je dat je dan wel vaker moet 'tanken' en dit dus netto geen milieubesparing oplevert. Volgens die theorie kan je dan met een EV beter stil blijven staan. Er is nog een lange weg te gaan daar....